Skocz do głównej treści strony

Historia

Historia Runowa

Runowo - miejscowość położona przy trasie Słupsk-Lębork. Pierwsza wzmianka datuje się na 1421 rok, gdzie wieś wymieniana jest jako lenno rodu Grumbkowsches. W roku 1523 dzięki Jasperowi Grumbkow miejscowość otrzymuje nazwę Runowo. W 1690 roku dzięki staraniom Joachima von Grubkow i Fryderykowi III powstaje tutaj dom dla 12 ubogich kobiet, które były podporządkowane zarządcy majątkowemu. W zamian za pracę otrzymywały "bony żywnościowe" oraz opał. Sama miejscowość do roku 1784 posiadała jeden powóz, kuźnię, młyn wodny, tartak oraz nauczyciela. W okresie międzywojennym dzięki walorom przyrodniczym staje się miejscem często odwiedzanym przez mieszkańców pobliskich miast. Położenie koło Góry Białej, czyste jezioro wśród lasów, możliwość wędrówek pieszych, konnych i rowerowych, czysty i nie skażony teren to walory, które mogą zadowolić każdego turystę przebywającego w tych okolicach. W okresie Międzywojennym i w czasie wojny w Pałacu mieściła się siedziba folwarku (Gasthaus). Z informacji byłych właścicieli wynika, iż od zawsze były tu bociany, a w pobliskim lesie lęgowiska czarnego bociana.

Po wojnie między 1949 a 1951 rokiem siedzibę miała tu szkoła, a potem PGR. W latach 60-tych pałac wraz z terenem przeszedł na własność PKP i powstał ośrodek kolonijny. Od 2005 roku właścicielami ośrodka jest rodzina Rutkiewiczów, która wcześniej dzierżawiła go od 1996 roku.

W 2005 roku powstała również Stajnia Pałac Runowo, która po paru latach jako Ośrodek jeździecki otrzymała certyfikat 3 stopnia Polskiego Związku Jeździeckiego.

W całym Runowie na 1 konia przypada 2 mieszkańców.

Pobyt w gminie Potęgowo to znakomity sposób, aby odpocząć z dala od wielkomiejskiego zgiełku wśród pięknej przyrody.

Wśród licznych miejsc historycznych na terenie Runowa najważniejsze to IX-wieczne Grodzisko Runowo, cmentarz wraz z pomnikiem poległych mieszkańców Gross Runow w I Wojnie Światowej.
„Grodzisko Runowo” jest wczesnośredniowiecznym zespołem osadniczym, złożonym z grodziska, osady i cmentarzyska kurhanowego, funkcjonującym od połowy IX wieku do pierwszej połowy XII wieku. Według badań archeologicznych zespół ten założono na reliktach osady należącej do grupy kaszubskiej ludności kultury łużyckiej (1200-650 lat p.n.e.). Ochronie podlegają buczyny i łęgi, pomnikowe buki i dęby o obwodach przekraczających 3 metry oraz słowiańskie grodzisko wraz z osadą i cmentarzyskiem kurhanowym. Na terenie rezerwatu poprowadzono ścieżkę przyrodniczą, która biegnie przez malowniczy las pośród polodowcowych wzgórz. Wczesną wiosną ze wzniesienia widoczna jest panorama okolicy. Jest to jedyny tego typu obiekt na Pomorzu Zachodnim. Na terenie Grodziska wyznaczono ścieżkę dydaktyczną wraz z tablicami opisującymi poszczególne miejsca. Dla miłośników Geocachingu w okolicy znajdują się skrzynki ze "Skarbami", zdjęcia z grodziska.

Cmentarz rodowy

Cmentarz rodowy rodziny von Grumbkow można zlokalizować na północ od pałacowo-parkowego Pałacu Pod Bocianim Gniazdem. Na owalnym, zadrzewionym wzniesieniu widocznym z parku pałacu, usytuowano niewielką, ceglaną kaplicę, po której dziś zachował się tylko stos cegieł oraz widoczne stalowe i drewniane belki stropu, pod którym niegdyś złożone zostały szczątki członków założycieli Runowa oraz sióstr zakonnych. Tablica nagrobna zaginęła w latach 90-tych XX wieku.

Cmentarz leśny

Cmentarz poniemiecki wraz pomnikiem żołnierzy poległych w I wojnie światowej umiejscowiono na opuszczonym cmentarzu wiejskim, w lesie na północ od wsi i otoczono niskim murem tworzącym półokrąg. Na jednostopniowej podstawie płyta kamienna zwieńczona była ułamanym (leży u stóp pomnika) kamiennym Krzyżem Żelaznym. Na czarnej tablicy zachował się ryty wklęsło napis białą czcionką. Pomnik ozdobiony jest motywami liści dębu i jemioły oraz falistymi, secesyjnymi liniami. Częściowo jest uszkodzony, w tablicy z inskrypcją widoczny jest duży, okrągły otwór, być może po kuli. Tekst na tablicy: Im grossen Völkerringen / 1914-1918 / starben denHeldentod fürs Vaterland / aus Grossrunow: (Z Runowa Wielkiego bohatersko polegli za Ojczyznę w wielkich zmaganiach narodów 1914-1918) 

Wśród licznych znalezisk wykopanych ostatnimi czasy jedne z najciekawszych są monety, m. in. Trojak Stefana Batorego, niemieckie monety z okresu pruskiego czy Fibuła z okresu gockiego. W obiekcie można obejrzeć zdjęcia oraz niektóre ze znalezisk.

W 2019 roku odnaleźliśmy XIV dzban - Siwak który w prawie nietkniętym stanie przetrwał do naszych czasów. więcej o nim znajdziecie w naszych aktualnościach 

Poniżej trasa na Grodzisk Runowo z zaznaczonymi ciekawymi punktami :

 

Grafika 1: Historia
Grafika 2: Historia
Grafika 3: Historia
Grafika 4: Historia
Grafika 5: Historia
Grafika 6: Historia
Grafika 7: Historia
Grafika 8: Historia
Grafika 9: Historia
Grafika 10: Historia
Grafika 11: Historia
Grafika 12: Historia
Grafika 13: Historia
Grafika 14: Historia
Grafika 15: Historia
Grafika 16: Historia

Przejdź do góry strony